خطاب به برج بن مسهر

« 610»

(183) (و من كلام له (عليه ‏السلام) ) قاله للبرج بن مسهر الطائي ‏و قد قال له بحيث يسمعه (لا حكم إلا للّه) و كان من الخوارج اسْكُتْ قَبَّحَكَ اللَّهُ يَا أَثْرَمُ فَوَاللَّهِ لَقَدْ ظَهَرَ الْحَقُّ فَكُنْتَ فِيهِ ضَئِيلًا شَخْصُكَ خَفِيّاً صَوْتُكَ حَتَّى إِذَا نَعَرَ الْبَاطِلُ نَجَمْتَ نُجُومَ قَرْنِ الْمَاعِزِ .

 از سخنان آن حضرت عليه السّلام است به برج ابن مسهر كه از قبيله بنى طىّ و از (شعراء) خوارج بود، هنگاميكه گفت: لا حكم إلّا للّه يعنى حكمى نيست جز از جانب خدا، بطوريكه آن حضرت مى ‏شنيد، پس فرمود:  (1) اى آنكه دندان جلو تو افتاده (بى ‏خردى كه باطنت مانند كسي كه دندانهاى جلوش افتاده زشت است) خاموش شو خدا ترا زشت گرداند، (2) بخدا سوگند حقّ (كه منظور امام عليه السّلام است) هويدا گشت و تو در آن (بين لشگر) لاغر و ناتوان بودى (اعتنائى بتو نداشتند) و آوازت پنهان بود (گوش به سخنت نمى ‏دادند) تا اينكه باطل فرياد كرد (بر گفتن اين سخنان دلير گشتى، و) آشكار شدى مانند آشكار شدن شاخ بز (امام عليه السّلام از نظر پستى و فرومايگى او را به شاخ بز تشبيه فرمود، و اين در عرب رسم است، و هر چه را بخواهند بزرگ شمارند به چيز نفيس و ارجمند نسبت دهند، چنانكه گويند: نجم نجوم الكوكب يعنى پيدا شد مانند آشكار شدن ستاره).  

 ص611

از اينجا تا اخر باب خطب نسخه ‏هاى خطّى و چاپى نهج البلاغة از جهت ترتيب خطبه ‏ها يكنواخت نيست، و در بعضى نسخه ‏ها از سخن صد و هفتاد و هشتم به بعد ترتيب مختلف است).